Het geheim van mindfulness

In dit artikel lees je over het geheim van Mindfulness en de positieve onderzoeksresultaten. Wat is Mindfulness en wat heb je eraan?

Mindfulness is een wetenschappelijk onderbouwde stroming binnen de psychotherapie. Letterlijk vertaald is mindfulness ‘opmerkzaamheid’.

In de mindfulnesstraining van acht lessen leer je je een andere levenshouding aan: bewust zijn van alles wat zich voordoet in het hier en nu, zonder daarover te oordelen of het te willen veranderen. 

Omdat mindfulness zijn wortels vindt in eeuwen­oude boeddhistische meditatietechnieken, was er in het begin nog veel discussie of zo’n ‘zweefcursus’ überhaupt wel thuishoort in de wetenschappelijke psychologie. Maar zo langzamerhand komt er steeds meer wetenschappelijk bewijs dat het echt werkt.

Uit verschillend onderzoek blijkt dat een training in mindfulness positieve effecten heeft bij mensen met chronische pijn, hartklachten, maagdarmproblemen, angststoornissen, depressies en slaapproblemen, en dat die effecten ook op de lange termijn aanhouden. Ook bij mensen zonder klachten verbetert mindfulness de kwaliteit van leven aanzienlijk.

In het hier en nu zijn

Wat is dan het geheim van mindfulness? Waarom gaan mensen zich er zoveel beter door voelen? In de eerste plaats leer je om in het hier en nu te zijn. Vaak doen we dingen op de automatische piloot: afwassen, naar het werk gaan, eten etc. Onze gedachten zijn onderwijl met heel andere dingen bezig: wat moet ik straks doen, hoe ga ik dat aanpakken, hoe zou het met hem gaan…. Zo kunnen we zomaar een groot gedeelte van de dag missen omdat onze gedachten in de toekomst of in het verleden zijn. Mindfulness leert je om, iedere keer als je gedachten afdwalen, je aandacht op een vriendelijke manier terug te brengen in het nu. Bij wat je nu aan het doen bent, bij wat je nu voelt en ervaart. Het effect is dat je minder piekert, minder ruimte hebt voor stressvolle gedachten. Daarnaast ervaar je het hier-en-nu veel intenser en heb je meer oog voor klein geluk als de streling van een briesje wind door je haar, de vlinder op de bloem, de glimlach van je buurmeisje, de smaak van de appel die je eet. En je wordt je bewuster van je lichaam en de signalen. Je merkt bijvoorbeeld eerder dat je hoofdpijn hebt of spanning in je schouders of nek.

Accepteren wat er is

Ten tweede gaat het er bij Mindfulness om alles wat je waarneemt in het hier en nu te accepteren zoals het is, zonder het te willen veranderen. Ons grootste energieverlies en onze grootste stress ontstaat als de dingen die gebeuren ons niet aanstaan. Als we willen dat iets anders is of wordt dan het nu op dit moment is. Zeker voor wat betreft onze gevoelens. We houden er niet van om pijn, boosheid of verdriet te voelen. Wanneer we dat in onszelf ervaren gaan we naarstig op zoek naar oplossingen om daar verandering in te brengen. Dat is prima als het gaat om het repareren van een lekke band maar niet bij gevoelens. Bijvoorbeeld je moet een presentatie geven op je werk of je wilt de buurman, waar je niet zo’n heel goed contact mee hebt, aanspreken op zijn luidruchtige thuiskomst midden in de nacht. Je maakt je zenuwachtig en zoekt een manier om rustig te worden want je denkt dat je de boodschap niet goed kan overbrengen als je zenuwachtig bent. Je begint te vechten tegen je zenuwen. Het effect is dat je je aandacht richt op je zenuwen, die worden daardoor juist vaak erger. De kunst van mindfulness is om te accepteren dat je zenuwachtig bent, er niet tegen te vechten maar het rustig bij jezelf waar te nemen. Zonder er een oordeel of een conclusie aan te verbinden dat het slecht is, dat het anders moet. Door het gevoel te accepteren. Hetzelfde geldt voor gedachten. Bij negatieve gedachten, zoals ik doe het niet goed of ik kan dat vast niet, hoef je je eigen gedachten niet voor waar aan te nemen. Het zijn maar gedachten en het is niet de werkelijkheid. Door je gedachten waar te nemen, in plaats van te geloven of weg te drukken, ontstaat er ruimte. Ruimte om ook andere gedachten te hebben. Voor veel mensen die de training volgen is dit een bevrijdend inzicht.

Acht weken is genoeg om de basisvaardigheden aan te leren. Daarna moet je wel zelf blijven oefenen. Veel cursisten geven aan, ook later nog, dat ze er veel aan hebben en er veel mee doen. Ze zitten minder in hun hoofd, piekeren minder, leven bewuster, zien de mooie, kleine dingen in hun leven meer (weer). En hebben “gereedschap” om in tijden van stress, deze stress te hanteren.

Bron: Psychologie Magazine